Kształtowanie kompetencji kluczowych
w Językowym Przedszkolu Niepublicznym
„Kraina Wiedzy”
w Puławach
założenia na rok szkolny 2023/2024
Kształtowanie kompetencji w przedszkolu ma wyjątkowy charakter, ponieważ wyposaża dziecko w odpowiednią wiedzę oraz dostarcza okazji, które pozwalają wyrobić w nim odpowiednie nawyki i zdobyć umiejętności praktyczne. Poprzez działanie umożliwią kształtowanie odpowiednich postaw. Na tym etapie rozwojowym i edukacyjnym na szczególną uwagę zasługują zatem: modelowanie, naśladowanie pozytywnych wzorców, świadome tworzenie sytuacji pozwalających na aktywne uczestnictwo, odczuwanie i eksplorację dostępnej przestrzeni z zastosowaniem zasad indywidualnego podejścia do każdego maluszka.
Proces kształtowania i rozwijania kompetencji kluczowych trwa przez całe życie, a jego instytucjonalnym początkiem jest uczestnictwo dziecka w różnych formach edukacji przedszkolnej.
Wyróżnia się 8 kompetencji kluczowych:
1. Kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Czyli zdolność do codziennego komunikowania się dziecka w środowisku przedszkolnym z dorosłymi i innymi dziećmi (np. komunikowanie własnych potrzeb, emocji, opowiadanie o zdarzeniach, odpowiadanie na pytania).
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA
Wspomaganie rozwoju mowy poprzez:
• Stwarzanie sytuacji do wypowiedzi swobodnych i kierowanych
• Słuchanie opowiadań, wierszyków, zapraszanie do wspólnego czytania rodziców, rodzeństwo
• Odgrywanie ról w przedstawieniach przedszkolnych, uroczystościach, nauka wierszyków, piosenek, występy przed publicznością, udział w przeglądach recytatorskich, piosenek,
• Opowiadanie o swoich zainteresowaniach, hobby- np. podczas projektu „Tydzień Bohatera”,
• Zabawy logopedyczne, ćwiczenia ze specjalistą,
• Rozwijanie motoryki małej, wykorzystując przy tym różne struktury i materiały,
• Ćwiczenia grafomotoryczne (rysowanie znaków literopodobnych na mące, piasku itp.)
2. Kompetencje w zakresie wielojęzyczności.
Zabawy językowe, podczas których używa się zwrotów w języku obcym w sytuacjach codziennych i w zabawie. Istotnym elementem jest wprowadzenie dziecka w odmienne od znanych i typowych sytuacji społecznych, wskazywanie na bogactwo kulturowe, społeczne i językowe innych narodów.
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA
W ramach realizacji zadań z tego obszaru dzieci uczestniczą w zajęciach języka angielskiego 2 x w tygodniu po 30 minut oraz w zajęciach języka hiszpańskiego
2 x w tygodniu po 30 minut. Podczas zajęć przedszkolaki poznają i utrwalają:
– podstawowe słowa i zwroty w języku angielskim i hiszpańskim (np. podają swoje imię, wiek, określają nastrój, liczą, nazywają kolory, części ciała, ubrania, podają nazwy zwierząt, części garderoby),
– śpiewają i tańczą do piosenek w j. angielskim i w j. hiszpańskim.
– lektorzy porozumiewają się z dziećmi tylko w języku obcym.
W ramach zajęć organizowanych przez nauczycieli poszczególnych grup dzieci poznają kulturę i obyczaje wybranych krajów. Podczas zajęć z wychowawcami słuchają piosenki w j. angielskim, utrwalając tym samym poznany materiał.
3. Kompetencje matematyczne. Kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Jest to umiejętność wykorzystywania myślenia matematycznego i logicznego w celu rozwiązywania problemów wynikających z codziennych sytuacji. Podstawowe kompetencje naukowo-techniczne odnoszą się do wykorzystywania i stosowania wiedzy oraz sposobów objaśniających świat przyrody, czyli eksperymentowanie, obserwowanie zjawisk, sprawdzanie, majsterkowanie.
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA
Kompetencje matematyczne: codzienne zabawy w przeliczanie, klasyfikowanie, mierzenie, ważenie, rozróżnianie stron: lewa/prawa, porównywanie liczebności, stosowanie liczebników porządkowych, orientacja w schemacie ciała i w przestrzeni oraz na kartce, pomiary długości, klasyfikowanie, przekształcanie, rytm, następstwo czasu, zadania, zabawy eksperymentalno-doświadczalne, kulinarne.
Kompetencje naukowo-techniczne: codzienne działania, m.in. obserwacje zjawisk atmosferycznych, przyrodniczych, prowadzenie kalendarza pogody, prowadzenie czasowych „ogródków” w salach, zajęcia w ogródku przedszkolnym, zabawy mikroskopem, lupą itp., zabawy z wykorzystaniem bezpiecznych narzędzi (kąciki majsterkowicza), zabawy eksperymentalno-doświadczalne (poznawanie podstawowych praw fizycznych, chemicznych), plastyczne, przestrzenne.
Cykliczne zajęcia ogrodnicze z p. Cezarym Magikiem-Ogrodnikiem.
4. Kompetencje cyfrowe.
Realizowane są poprzez działania wprowadzające dziecko w przestrzeń wirtualną, podejmowanie samodzielnej aktywności poznawczej, w tym zabawy projektowe, konstrukcyjne, pracę techniczną i plastyczną.
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA
Wykorzystywanie narzędzi TIK (np. dywan i monitor multimedialny, magnetofon, rzutnik, laptop, tablet, aparat cyfrowy,) w różnych sytuacjach i przy różnych zadaniach, wykorzystywanie Internetu – oglądanie prezentacji i filmów edukacyjnych, spektakli teatralnych.
Cotygodniowe zajęci z kodowania i programowania w każdej grupie wiekowej.
5. Kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Rolą przedszkola jest poznanie indywidualnych zainteresowań, cech, preferencji dziecka, dobór odpowiednich metod, technik i form pracy w celu przygotowania dziecka do uczenia (się), do życia w grupie, tworząc dzieciom sytuacje, w których uczą się one gospodarowania czasem przeznaczonym na zabawę, współpracują przy wykonywaniu zadania i biorą odpowiedzialność za wynik swoich działań.
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA
Kompetencja ta jest kształtowana poprzez realizację wszystkich obszarów podstawy programowej wychowania przedszkolnego w duchu filozofii Planu daltońskiego. Podczas wszelkich działań dzieci opieramy się na 4 filarach: samodzielności, współpracy, odpowiedzialności i refleksji. Wdrażamy rutyny Myślenia krytycznego, które uczą dzieci 4k- kompetencji, krytycznego myślenia, komunikacji i kreatywności. Dzieci kształtują umiejętność obserwacji i wyciągania wniosków z własnych działań prowadzonych w przedszkolu, uczą się konkretnych zachowań i reakcji. Dzieci wdrażane są do samodzielnego zdobywania wiedzy przy pomocy różnorodnych źródeł wiedzy (tradycyjnych i innowacyjnych) oraz do współpracy i współdziałania w zespole, grupie, parach ale też pracy indywidualnej.
6. Kompetencje obywatelskie.
Na etapie przedszkolnym to zdolność do stopniowego wychodzenia poza obszar rodziny, do pracy z innymi w grupie przedszkolnej. Istotne jest, aby dziecko zrozumiało obyczaje i sposoby funkcjonowania osób w różnych społeczeństwach i środowiskach, dostrzegało różnorodność zachowań a stopniowo też postaw.
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA
Realizacja tych treści odbywa się nieustannie, podczas wszystkich sytuacji z jakimi stykamy się w przedszkolnej rzeczywistości, a ich celem jest wykształcenie u dzieci postaw społecznie pożądanych: budzenie zainteresowania historią swojej rodziny, okolicy, kraju, stosowanie zwrotów grzecznościowych, kulturalne zachowanie podczas różnorodnych sytuacji, umiejętność współpracy, otwartość, bezkonfliktowość, tolerancja, przy jednoczesnym eliminowaniu postaw społecznie niepożądanych, służą temu tworzone w grupach kodeksy zachowania, kształtowanie u dzieci patriotyzmu (przez obchody m.in. Dnia Niepodległości), udział w akcjach charytatywnych, spacery, wycieczki do różnych miejsc użyteczności publicznej (sklep, zakład fryzjerski, biblioteka, apteka), spotkania z przedstawicielami różnych zawodów (pielęgniarka, ratownik medyczny, policjant, strażak) i z rodzicami, którzy prezentują swoje zawody.
7. Kompetencje w zakresie przedsiębiorczości.
Kompetencja ta obejmuje stwarzanie dzieciom warunków do samodzielnego eksplorowania świata, eksperymentowania, doświadczania. Inicjatywność i przedsiębiorczość są rozwijane wielopłaszczyznowo i co ważne, ich elementy są obecne podczas wszystkich działań edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych, w których uczestniczy dziecko w przedszkolu.
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA
Każdorazowo stwarzane są okazje pozwalające dzieciom samodzielnie doświadczać, eksperymentować, eksplorować (np. robienie kanapek, sałatek, szaszłyków, pieczenie, malowanie, rysowanie, wydzieranie, lepienie, układanie klocków, zabawy w piaskownicy, sadzenie i pielęgnowanie roślin), codzienne zabawy na placu zabaw, w kącikach zainteresowań, zabawy doświadczalne i eksperymentalne, granie w gry zespołowe. Dzieci współpracują podczas stawiania im zadań do wykonania w parach, grupach czy zespołach, co pozwala im działać i poczuć odpowiedzialność za ostateczny efekt swoich działań, warsztaty plastyczne, sportowe, kulinarne, wycieczki (piesze i autokarowe).
8. Kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Praca w tym obszarze ukierunkowana jest na twórcze wyrażanie doświadczeń i emocji za pośrednictwem różnorodnych środków ekspresji: muzyki, sztuk teatralnych, literatury i sztuk wizualnych. Doświadczania takie pozwalają na wyrażenie przez dziecko różnorodnych stanów emocjonalnych, wyzwolenie pozytywnych emocji, a przez to otwarcie się na nowości i pomagają w nawiązaniu relacji.
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA
Te kompetencje przedszkolaki nabywają poprzez: codzienne malowanie (w tym nietypowymi technikami, np. malowanie gąbkami), rysowanie, śpiewanie, taniec, wystawy prac dzieci (sala, korytarze), udział w różnych uroczystościach i przedstawieniach przedszkolnych – jako mali aktorzy (pasowanie na przedszkolaka, Święto Niepodległości, Jasełka, Święto Rodziny, zakończenie przedszkola), udział w przeglądach miejskich (muzycznych, recytatorskich), występach, przedstawieniach teatralnych.
